Trong căn nhà nhỏ nép mình giữa con hẻm sâu của Sài Gòn, những ngày đầu tháng Ba như dài hơn bởi tiếng thở dài liên hồi của người đàn ông ngoài ba mươi – Minh. Anh ngồi bất động nơi bàn ăn đã nguội lạnh từ lâu, đôi mắt vô hồn nhìn vào khoảng không như đang lục tìm một tia hy vọng cuối cùng.
Ở phòng bên, bố anh – ông Dũng – đang nằm thiêm thiếp. Ông mới được chẩn đoán ung thư gan giai đoạn ba. Bác sĩ bảo còn cơ hội nếu kịp thời điều trị tích cực, ghép gan hoặc thuốc đặc trị. Nhưng cái giá cho hy vọng ấy là hơn 800 triệu đồng. Với một gia đình công chức bình thường như Minh, đó là con số không tưởng.
Vợ Minh – Trang – ngồi đối diện anh, lặng lẽ cầm tách trà. Mắt cô không rời khỏi khuôn mặt chồng nhưng nét mặt lại lạnh tanh đến đáng sợ. Minh run giọng, lần thứ ba trong tuần này:
– Em… em nghĩ lại được không? Căn nhà này bán đi, chúng ta vẫn còn đủ tiền thuê chỗ khác mà. Bố… bố không thể chờ thêm được nữa.
Trang không trả lời ngay. Cô đặt tách trà xuống, lau khô vết nước đọng rồi ngẩng lên nhìn thẳng vào mắt anh:
– Không, em đã nói rồi. Em không bán.
Câu trả lời lạnh lùng như nhát dao cứa sâu vào tim Minh. Anh lắp bắp:
– Trang, đó là bố anh… là người đã nuôi nấng anh khôn lớn. Sao em có thể…
– Còn con em thì sao hả anh? Con mình mới 6 tuổi, em phải nghĩ cho tương lai nó. Nhà này là tài sản duy nhất em có. Nếu bán đi, rồi lỡ bố không qua khỏi thì chúng ta trắng tay.
– Nhưng nếu không cứu bố, anh sẽ ân hận cả đời!
Giọng Minh vỡ ra, nước mắt không kìm được nữa mà tràn xuống. Anh không phải chưa từng nghĩ đến sự hi sinh của vợ, không phải không hiểu gánh nặng của việc mất đi nơi ở. Nhưng phía bên kia cán cân là mạng sống của người cha đã một tay nuôi anh trưởng thành sau khi mẹ mất sớm. Anh chưa báo hiếu được gì, giờ nhìn bố nằm lặng lẽ, anh thấy mình bất lực, tàn nhẫn, thậm chí hèn nhát.
Trang im lặng hồi lâu, rồi chậm rãi đứng dậy. Cô đến gần chồng, đặt tay lên vai anh, nhẹ nhàng mà rắn rỏi:
– Nếu bố mất, anh đau lòng. Em hiểu. Nhưng nếu bán nhà, con mình mất chỗ ở, tương lai không biết trôi dạt nơi đâu, thì em cũng không thể tha thứ cho chính mình. Em không phải người máu lạnh, nhưng em là mẹ. Em không thể chọn cách đánh đổi như vậy.
Minh gục đầu, bàn tay siết chặt. Trong anh là một cơn lốc hỗn loạn giữa chữ “hiếu” và chữ “tình”. Giữa trách nhiệm làm con và bổn phận làm chồng, làm cha. Bên nào cũng nặng, bên nào cũng đáng để chiến đấu. Nhưng thời gian thì không đợi.
Minh nhớ lại năm anh học lớp 12, bố anh chạy xe ôm ngày đêm để lo cho anh học thêm, thi đại học. Những ngày trời mưa gió, bố vẫn gò lưng chở khách, về đến nhà là ho sù sụ vì lạnh. Khi Minh đỗ vào trường kỹ thuật, ông Dũng bán chiếc xe cũ yêu quý để đóng học phí kỳ đầu.
– Con chỉ cần học giỏi, còn lại bố lo được.
Bố từng nói với nụ cười đầy tự hào. Vậy mà giờ đây, khi người đàn ông ấy cần con trai mình nhất, Minh lại bất lực. Anh đâu ngờ rằng khoảnh khắc nghẹn ngào đó sẽ là bước ngoặt của cả gia đình.
Mỗi ngày trôi qua, Minh như người mất hồn. Anh cầm hồ sơ bệnh án của bố chạy khắp nơi, vay mượn, gọi điện cho bạn bè, đồng nghiệp. Nhưng ai cũng chỉ giúp được vài triệu, chục triệu. 800 triệu vẫn là một con số xa vời.
Trang vẫn đi làm đều đặn, vẫn chăm con, nấu ăn, nhưng giữa hai người giờ là một bức tường vô hình. Họ không cãi nhau, nhưng không còn cười nói. Mỗi đêm, Minh ôm con ngủ, mắt cứ nhìn trân trân lên trần nhà, lòng trĩu nặng.
Một lần, Trang mang một chiếc bánh vào phòng ông Dũng, lặng lẽ đặt xuống rồi chào:
– Bố ăn chút cho có sức.
Ông Dũng chỉ cười buồn:
– Cảm ơn con. Bố già rồi, không ăn được mấy. Nhưng bố biết, con không phải người xấu.
Trang giật mình. Ông Dũng nhìn cô, đôi mắt mờ đục vẫn ánh lên vẻ bao dung:
– Bố biết con đang phải lựa chọn khó khăn. Bố không trách con đâu. Lo cho con cái là đúng. Còn sống chết của bố… là chuyện trời định.
Câu nói của ông khiến Trang nghẹn ngào. Cô quay mặt đi để giấu nước mắt.
Ba tuần sau, Minh đang ngồi thất thần thì điện thoại đổ chuông. Là một người bạn cũ thời đại học – Hải – gọi từ Mỹ về. Nghe tin bố Minh bệnh, Hải không nói không rằng, chuyển ngay 500 triệu.
– Tao không giúp được hết, nhưng hi vọng mày cứu được bác. Phần còn lại, tìm mọi cách cũng phải lo cho đủ.
Minh chết lặng. Trong giây phút tuyệt vọng, tình bạn như phép màu. Anh ôm mặt khóc như một đứa trẻ.
Trang biết chuyện, lặng lẽ vào phòng lấy cuốn sổ tiết kiệm đứng tên cô, rút ra 200 triệu còn lại.
– Anh đưa bố đi điều trị. Em sẽ tính lại với ngân hàng, chấp nhận vay thêm để bù vào chỗ thiếu. Căn nhà vẫn giữ lại. Nhưng nếu cần thế chấp, em cũng sẵn sàng.
Minh sửng sốt:
– Em… em thay đổi ý rồi sao?
– Không. Em không thay đổi. Em chỉ nhận ra: có những thứ không thể đợi. Và nếu mất đi rồi, không gì lấy lại được.
Bố Minh nhập viện điều trị, may mắn thay ông đáp ứng tốt với thuốc. Sau vài tháng, tình trạng ổn định hơn. Minh gần như thức trắng cùng bố suốt thời gian ấy, chăm từng bữa ăn, từng viên thuốc. Anh hiểu hơn bao giờ hết giá trị của tình thân.
Một ngày cuối đông, khi bố Minh ra viện, ông nắm tay con trai:
– Bố nợ con một lời xin lỗi, vì đã khiến vợ chồng con khổ sở. Nhưng bố tự hào vì con đã giữ được cả chữ hiếu lẫn nghĩa tình.
Minh siết tay bố, mắt cay xè. Trang đứng bên cạnh, ôm con trai vào lòng. Cô không nói gì, chỉ nhẹ nhàng đặt tay lên vai chồng.
Cuộc sống không vì thế mà dễ dàng hơn. Họ vẫn phải trả nợ ngân hàng, vẫn sống tiết kiệm từng đồng. Nhưng trong ngôi nhà nhỏ ấy, giờ là những bữa cơm ấm áp, là tiếng cười của đứa trẻ mỗi tối, là ánh mắt dịu dàng của hai vợ chồng đã hiểu và trân trọng nhau hơn.
Cuộc đời có thể để lại những vết sẹo, nhưng từ những vết sẹo ấy, có thể nở ra những đóa hoa.
Trời tháng Tư ở Sài Gòn vẫn oi ả như mọi năm. Trên sân thượng căn nhà cũ kỹ, Minh đang cặm cụi trồng lại chậu cúc vàng – loài hoa mà bố anh từng rất thích. Tay anh lấm tấm đất, nhưng nụ cười thì rạng rỡ.
Dưới nhà, tiếng cười khúc khích của một cậu bé 11 tuổi vang lên, xen lẫn giọng Trang đang nhắc nhở:
– Con học xong mới được chơi! Mẹ nhắc bao nhiêu lần rồi?
– Dạ con học xong rồi mà, mẹ kiểm tra đi!
Cảnh gia đình giờ đây không còn căng thẳng, mệt mỏi như năm xưa. Dù cuộc sống vẫn không dư dả, họ đã trả được gần hết khoản nợ ngân hàng. Minh thăng chức lên trưởng phòng kỹ thuật, Trang cũng mở được một tiệm may nhỏ tại nhà. Không lớn, nhưng đủ nuôi con ăn học, đủ để mỗi tháng gom góp vài đồng tiết kiệm.
Trong phòng khách, bên kệ sách là một khung hình nhỏ – ảnh ông Dũng. Ông mất cách đây hai năm sau một cơn biến chứng gan, nhưng thời gian sống thêm nhờ điều trị đã là món quà vô giá. Trong những năm cuối đời, ông sống thanh thản, được cháu trai ôm mỗi tối, được nhìn con trai hạnh phúc và – điều ông cảm động nhất – là được con dâu chăm sóc như ruột thịt.
Trang đã từng không chấp nhận đánh đổi để cứu ông. Nhưng sau tất cả, chính cô là người sát cánh, thay Minh nấu cháo cho ông những đêm bệnh tái phát, thức trắng cùng anh trong bệnh viện, và là người cầm tay ông lần cuối cùng trước khi nhắm mắt.
Minh từng hỏi Trang, trong một tối lặng lẽ:
– Em có hối hận không? Khi đã đưa ra quyết định giữ lại căn nhà, rồi sau đó lại thay đổi.
Trang cười, ánh mắt nhìn xa xăm:
– Không. Vì em chưa từng bỏ rơi gia đình mình. Em chỉ cần thời gian để chấp nhận. Ai cũng sợ mất mát, nhưng nếu có thể giữ lại một phần nào đó, dù là qua cách khác, em sẽ chọn giữ. Như việc giữ bố lại… dù chỉ vài năm.
Một buổi tối nọ, bé Nam – con trai Minh và Trang – hỏi:
– Ba ơi, sao ông nội không còn nữa? Con nhớ ông lắm. Ông hay kể chuyện về ba hồi nhỏ.
Minh cúi xuống, xoa đầu con, kể cho con nghe câu chuyện về những ngày ông Dũng một mình nuôi anh, những hy sinh âm thầm, và cả khoảnh khắc ông khóc khi được nghe cháu gọi “ông ơi” lần đầu tiên.
– Ông là người tốt lắm, con à. Không phải ai cũng may mắn có một người cha như ông.
Nam im lặng, rồi chợt hỏi:
– Vậy sau này nếu ba bệnh, con có phải bán nhà để cứu ba không?
Câu hỏi khiến Minh sững người. Trang đang đứng trong bếp cũng dừng tay. Cả hai quay sang nhìn nhau.
Minh ôm con vào lòng, giọng nghèn nghẹn:
– Không cần bán gì cả. Chỉ cần con yêu ba và ở bên ba, thế là đủ rồi. Vì yêu thương không đo bằng tiền, mà bằng sự có mặt đúng lúc.
