Ở một làng quê ven sông yên ả, nơi ngày trôi qua bằng tiếng gà gáy sáng và mùi khói bếp chiều, vợ chồng bà Hạnh – ông Bình là hình mẫu lý tưởng trong mắt mọi người. Hơn ba mươi năm sống chung, họ chẳng mấy khi to tiếng. Ông Bình ít nói, cả đời chỉ biết ruộng đồng, nuôi gà, chăm vườn. Bà Hạnh hiền hậu, buôn bán nhỏ ngoài chợ. Cuộc sống giản dị, êm đềm như mặt nước ao làng.
Thế nhưng, vài tháng trở lại đây, bà Hạnh để ý thấy chồng mình thay đổi. Ông hay thức giấc nửa đêm, rón rén bước ra sau vườn. Lần nào cũng mất hút trong bụi chuối rậm rạp gần góc rào. Gần một tiếng sau ông mới quay lại, người nồng mùi đất, mắt hoe đỏ như vừa khóc. Hỏi thì ông chỉ nói lảng, rằng “ra ngoài hóng mát”.
Ban đầu bà nghĩ ông bị mất ngủ tuổi già, nhưng chuyện lặp lại quá nhiều khiến lòng bà dấy lên nỗi nghi ngờ. Bà sống với ông hơn nửa đời người, từng hơi thở, từng cử chỉ đều thuộc như lòng bàn tay – linh cảm đàn bà cho bà biết, có điều gì đó không bình thường đang diễn ra giữa những tán chuối ấy.
Một đêm trời trở gió nhẹ, bà Hạnh cố tình tắt đèn sớm, giả vờ ngủ say. Quả nhiên, đúng nửa đêm, ông Bình trở dậy. Bà khẽ hé mắt – ông mặc áo khoác, tay cầm theo bó nhang và một chai rượu nhỏ, rón rén đẩy cửa bước ra.
Tim bà đập dồn. Bà khoác vội áo, đi chân trần lặng lẽ theo sau, mỗi bước là một lần lòng dâng trào nỗi lo lắng xen lẫn bối rối. Gió lùa qua tán chuối, tiếng lá xào xạc như thì thầm những điều không ai hiểu nổi.
Ông Bình chui hẳn vào giữa bụi chuối dày đặc. Bà Hạnh nín thở, lần đến gần. Đúng lúc ấy – một tiếng thì thầm vang lên.
– “Ông tới rồi à…”
Giọng nói phụ nữ – rất rõ ràng!
Bà Hạnh chết lặng. Bên trong… không chỉ có chồng bà!
Bà nhẹ nhàng vạch lá, từng ngón tay run rẩy. Ánh sáng từ ngọn đèn dầu ông đặt dưới đất hắt lên gương mặt ông Bình – đang ngồi xổm bên một mô đất nhỏ phủ lá khô. Trước mặt ông là một tấm ảnh cũ ố màu, đặt trong chiếc khung gỗ đơn sơ. Trong ảnh là gương mặt một cô gái trẻ, xinh đẹp, ánh mắt buồn như muốn nói điều gì.
Bên cạnh tấm ảnh là một nắm tóc đã khô, được quấn bằng vải lụa cũ kỹ.
Ông Bình vừa rót rượu, vừa lẩm nhẩm:
– “Mai là tròn 20 năm rồi, em có buồn không? Ở dưới đó có lạnh thì ráng chịu nghen… Anh không dám nói với ai, chỉ dám gặp em nơi này.”
Bà Hạnh òa khóc. Bà không còn đủ sức đứng vững, bước ra khỏi tán lá, bật lên tiếng gọi:
– “Ông… là ai? Là ai dưới bụi chuối này vậy? Nói cho tôi biết đi!”
Ông Bình giật mình quay lại, ánh mắt kinh ngạc khi thấy vợ. Một lúc sau, ông thở dài, tay vuốt mặt, như trút gánh nặng đã giấu quá lâu:
– “Là… cô Tư. Người cũ của tôi. Chết vì sốt rét thời còn trai trẻ, trước khi tôi gặp bà.”
Ông kể: ngày còn thanh niên, ông yêu một cô gái tên Tư – mảnh mai, hiền lành, hay cười. Họ định ngày cưới thì cô mất đột ngột trong một cơn sốt ác tính. Ông đau đớn chôn cô bên bụi chuối sau nhà, nơi từng là nơi hò hẹn. Cũng tại chỗ ấy, họ đã thề nguyền dù chết cũng không rời xa.
Gia đình không ai biết. Ngay cả khi cưới bà Hạnh, ông cũng chôn kín nỗi đau ấy trong lòng. Nhưng mỗi dịp giỗ, hay những đêm gió lùa, ông lại ra thăm người xưa – mang theo bó nhang, một ít rượu, và tất cả ký ức ông cất giấu.
Ngay sáng hôm sau, tin đồn lan khắp làng. Ai nấy xôn xao kéo tới sân nhà ông bà, vây kín bụi chuối. Họ không chỉ tò mò – mà còn xúc động trước câu chuyện tình thầm lặng, không trọn vẹn ấy.
Nhiều người rưng rưng nước mắt. Có người thì thầm: “Chắc ông ấy thương thiệt, nên không nỡ quên.”
Bà Hạnh không trách ông. Đêm đó, bà tự tay đặt thêm bó hoa cúc trắng bên nấm mộ nhỏ. Nhìn tấm ảnh cô gái kia, bà khẽ thì thầm:
– “Nếu kiếp trước chị yêu ảnh nhiều vậy… thì kiếp này tôi sẽ thay chị chăm sóc phần đời còn lại của ảnh.”
Từ hôm ấy, bụi chuối không còn là nơi ông Bình lặng lẽ ra vào trong đêm. Ông đặt trước đó một chiếc bàn thờ nhỏ, thắp nhang mỗi chiều. Mộ cô Tư được làm lại đàng hoàng, có bia, có tên, như một lời xin lỗi muộn màng và cũng là lời tri ân với một bóng hình đã đi qua, để lại vết thương mãi không lành.
Cuộc sống tiếp tục, nhưng người làng mỗi khi đi ngang nhà ông bà, ai cũng cúi đầu – không phải vì chuyện cũ, mà là vì một tình yêu, dù ngắn ngủi, vẫn đủ khiến người ta nghẹn ngào mỗi khi nhớ đến.
