Vào một buổi chiều dịu dàng, dòng sông Hương lững lờ trôi qua xóm Bình An, thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế, lấp lánh ánh nắng hoàng hôn đỏ rực. Những cơn gió mát lành từ cánh đồng lúa thơm ngát thổi qua, mang theo mùi hương hoa lài thoang thoảng và tiếng ve râm ran, báo hiệu mùa hè rực rỡ đã gõ cửa. Trong xóm nhỏ yên bình, nơi mọi người gắn bó như ruột thịt, bốn đứa trẻ – Hùng, Nam, Phong và Thảo – ríu rít chạy dọc con đê, tiếng cười trong trẻo vang vọng khắp không gian yên ả. Chúng là những người bạn thân thiết, luôn quấn quýt bên nhau như những cánh chim tự do. Nhưng vào chiều ngày 20 tháng 6 năm 2023, không ai ngờ rằng niềm vui hồn nhiên ấy sẽ mãi mãi chìm vào lặng lẽ, để lại một câu chuyện khiến cả xóm Bình An ngập trong đau đớn.
Hùng, cậu bé 14 tuổi học lớp tám, dáng người mảnh khảnh nhưng đôi mắt sáng lấp lánh như ánh sao. Cậu trầm lặng, ít nói, nhưng tấm lòng ấm áp, thường giúp mẹ gánh nước hay nhặt rau sau giờ học. Nam, cũng 14 tuổi, là trái tim của nhóm, luôn tràn đầy năng lượng, nghịch ngợm và làm cả bọn cười nghiêng ngả với những trò đùa tinh quái. Phong, cùng tuổi, là một cậu bé điềm tĩnh nhưng đầy trách nhiệm, đặc biệt yêu thương cô em gái Thảo – cô bé 11 tuổi nhỏ nhắn, luôn líu lo như chú sẻ non bên cạnh anh trai mình.
Hôm đó là ngày đầu tiên của kỳ nghỉ hè, khi những trang sách vở đã khép lại, tiếng trống trường đã ngưng vang, chỉ còn lại tiếng gió vi vu và những lời rủ rê đầy háo hức của tuổi thơ. “Chiều nay ra sông chơi đi, nước mát lạnh luôn!” Nam reo lên, nụ cười rạng rỡ như ánh nắng. Hùng gật đầu, mắt lấp lánh: “Được thôi, tắm sông một bữa cho sảng khoái!” Phong quay sang cô em gái: “Thảo, đi cùng anh nhé?” Thảo gật đầu liên tục, đôi mắt sáng như ngọc: “Đi chứ, em bơi giỏi lắm rồi!” Không ai hay biết, đó là lần cuối cả nhóm cùng nhau chia sẻ những khoảnh khắc vô tư ấy.
Con đường mòn dẫn ra sông Hương uốn lượn qua những cánh đồng lúa xanh mướt, thoảng hương đất trời. Bốn đứa trẻ đạp xe đạp, tiếng chuông xe leng keng hòa cùng tiếng cười. Chúng dừng lại ở một khúc sông cong mềm mại như dải lụa, nước trong veo, bãi cát mịn màng như tơ. Dân làng thường ra đây giặt giũ, thả lưới, còn bọn trẻ thích đùa vui trong làn nước mát. Hùng cởi áo để lại trên bờ, nhảy ùa xuống sông, vừa hét vang vừa té nước tung tóe. Phong cẩn thận dắt tay Thảo, từng bước dẫn em xuống dòng nước. Nam, với bản tính táo bạo, bơi vút ra giữa sông, tung hoành như một chú cá. Tiếng cười của chúng hòa quyện, xua tan mọi lo toan nhỏ bé của tuổi học trò.
Nhưng dưới làn nước tưởng chừng êm đềm ấy lại ẩn chứa một hiểm họa chết người. Một xoáy nước ngầm, hậu quả của cơn lũ lớn tuần trước, đã âm thầm khoét sâu vào lòng sông, tạo nên một cái hố đen ngòm, lặng lẽ nhưng đầy nguy hiểm.
“Anh Phong ơi, em bị cuốn!” Tiếng Thảo kêu lên the thé, nhưng bị lấn át bởi tiếng gió và tiếng sóng vỗ. Phong quay lại, hoảng loạn khi thấy em gái đã bị dòng nước kéo xa, đôi tay nhỏ bé quơ quàng trong không trung. Không chần chừ, Phong lao về phía em. “Hùng, Nam, cứu với!” Phong hét lên, giọng run rẩy. Hùng, đang gần đó, vội vàng bơi tới. Nam, từ giữa sông, giật mình quay đầu lại. Nhưng khi cả ba đến gần Thảo, xoáy nước đã lộ rõ bản chất. Nó không ầm ĩ như sóng lớn, chỉ là một vùng nước sẫm màu, lặng lẽ nhưng hút mạnh, như một cái miệng vô hình nuốt chửng mọi thứ.
“Thảo, nắm tay anh, đừng buông!” Phong gào lên, cố giữ chặt tay em gái trơn ướt. Nhưng bàn tay nhỏ bé ấy trượt khỏi anh, kèm theo một tiếng “Anh ơi!” xé lòng. Mọi âm thanh như ngừng lại. Hùng vươn tay kéo Phong, nhưng chính cậu cũng bị xoáy nước lôi xuống. Nam lao đến, nắm được tay Hùng, nhưng sức nước quá mạnh. Chỉ trong tích tắc, cả bốn đứa trẻ biến mất dưới dòng sông, để lại vài chiếc áo nổi lềnh bềnh và một sự im lặng rợn người. Hoàng hôn dần buông, ánh sáng nhạt đi như hòa vào nỗi đau.
Chiều hôm đó, bà Lan – mẹ của Phong và Thảo – đang ngồi ngoài hiên nhặt đậu, thỉnh thoảng ngó ra ngõ chờ bọn trẻ. Gần đó, mẹ Hùng chuẩn bị nhóm bếp, còn bố Nam vừa đi làm về, mồ hôi còn ướt áo. Đến 6 giờ 30 tối, gió thổi mạnh, những cánh cửa trong xóm dần khép lại, khói bếp nghi ngút bay lên. Nhưng không một đứa trẻ nào trở về.
Gần 7 giờ 30, bà Lan bắt đầu lo lắng. “Sao giờ này bọn trẻ chưa về? Mọi hôm chúng chỉ chơi một lát là lên.” Bà bước ra đầu ngõ, nhìn về phía sông Hương. Không gian tĩnh lặng đến lạ. Đột nhiên, bà phát hiện đôi giày vải của Thảo nằm cô đơn trên bãi cát. Tim bà như ngừng đập. “Phong ơi, Thảo ơi!” Bà gọi to, nhưng chỉ có tiếng gió trả lời. Tiếng kêu của bà như đánh thức nỗi bất an trong xóm. Dân làng đổ ra, người cầm đèn pin, người chạy báo chính quyền, người mang lưới. Chỉ trong chốc lát, bờ sông sáng rực ánh đèn, nhưng trước mắt họ chỉ là mặt nước đen kịt, không một gợn sóng.
Mẹ Hùng khóc nức nở khi thấy chiếc xe đạp của con trai nằm lăn lóc bên bờ: “Hùng ơi, con đâu rồi?” Bố Nam đứng chôn chân, nhìn xuống dòng sông tối tăm, rồi khuỵu xuống, giọng run rẩy: “Không, không thể nào, con tôi đâu?” Suốt đêm, đèn pin quét sáng, ghe máy lướt qua, những người lặn mò mẫm dưới dòng nước lạnh. Dân làng không ai chợp mắt, tiếng khóc và lời cầu nguyện hòa vào gió.
Đến 4 giờ sáng, thi thể đầu tiên được tìm thấy – đó là Thảo. Cô bé nhỏ nhắn nằm nghiêng như đang say ngủ, tóc ướt dính bùn, đôi mắt khép chặt. Bộ áo dài học sinh lấm lem đất cát. Bà Lan ôm chặt con, gào lên như xé toạc màn đêm: “Thảo ơi, tỉnh dậy nói với mẹ đi con!” Bà ngã quỵ khi đội cứu hộ nhẹ nhàng đặt thi thể Thảo lên cáng, phủ tấm vải trắng như che chở cho một thiên thần bé nhỏ.
Gần 6 giờ sáng, thi thể Phong được tìm thấy, mắc vào một cành cây khô dưới đáy sông. Bố Phong, một người nông dân chất phác, ngồi lặng bên con, tay run rẩy chạm vào khuôn mặt lạnh ngắt, không thốt nên lời. Bà Lan ôm thi thể hai đứa con, gọi tên trong tuyệt vọng, giọng khản đặc.
Hùng được tìm thấy vào buổi trưa, xác trôi dạt vào một bãi cát cách xa xóm, nằm giữa đám lục bình. Người ta kể rằng tay cậu vẫn nắm chặt một cọng cỏ, như cố bám víu vào sự sống. Cuối cùng, Nam được tìm thấy vào chiều muộn, cách nơi gặp nạn hơn một cây số. Khuôn mặt em tái nhợt, đôi mắt nhắm chặt. Cha mẹ Nam ôm thi thể con, đau đớn đến mức không ai dám lại gần.
Xóm Bình An chìm trong tang tóc. Bốn đứa trẻ hồn nhiên, hôm qua còn chạy nhảy, giờ nằm lạnh lẽo trong những chiếc quan tài gỗ nhỏ, đặt trong những ngôi nhà tranh đơn sơ. Sáng hôm sau, bầu trời xám xịt, mây nặng trĩu như hòa cùng nỗi buồn. Cái nắng hè gay gắt bỗng dịu đi, như đồng cảm với cả xóm.
Bốn ngôi nhà nhỏ, gần kề nhau, phủ đầy khăn trắng và vòng hoa. Bốn chiếc quan tài đặt giữa nhà, mỗi chiếc có một bức ảnh thờ – những tấm ảnh học sinh giản dị. Hùng trong chiếc áo sơ mi xanh, nụ cười e ấp. Nam với mái tóc nghịch ngợm, ánh mắt tinh anh. Phong trầm tư, ánh mắt sâu lắng. Thảo, cô bé nhỏ nhất, rạng rỡ với nụ cười trong veo. Nhưng trước những bức ảnh ấy, không ai còn giữ nổi nụ cười.
Mẹ Hùng quỳ bên quan tài, tay ôm chặt thành gỗ, gọi tên con: “Hùng ơi, mở mắt nhìn mẹ đi!” Bố Nam ngồi thẫn thờ, mắt đỏ hoe, tay cầm nén nhang run rẩy. Bà Lan, mẹ của Phong và Thảo, ngất đi nhiều lần, mỗi lần tỉnh lại chỉ biết gào: “Phong ơi, sao không bảo vệ em? Thảo ơi, sao không ở nhà với mẹ? Trời ơi, sao cướp cả hai đứa con của tôi?”
Cả xóm đến viếng, nước mắt lặng lẽ rơi. Bọn trẻ con nắm tay cha mẹ, ngơ ngác nhìn những dải khăn trắng, không hiểu sao mọi người buồn đến vậy. Đến trưa, tiếng kèn tang lễ vang lên, não nề. Khi nắp quan tài khép lại, tiếng khóc như xé tan không gian. “Thảo ơi, đừng nằm đó, mẹ xin con!” – bà Lan gào lên. “Hùng ơi, mẹ chưa kịp may áo mới cho con!” – mẹ Hùng nức nở. Bốn chiếc quan tài được đưa lên xe, phủ vải trắng và hoa sen tinh khiết – loài hoa bọn trẻ từng hái tặng cô giáo.
Đoàn đưa tang kéo dài từ xóm nhỏ ra nghĩa trang cuối làng. Trẻ em đi chân trần, người già đội nón lặng lẽ, phụ nữ quấn khăn trắng che mặt. Tiếng khóc như sóng vỗ. Trên xe tang, bốn bức ảnh nhỏ rung rinh theo nhịp xe, như thể bọn trẻ đang ngoảnh nhìn xóm làng lần cuối.
Tại nghĩa trang, trời bất chợt đổ mưa – một cơn mưa nhẹ, nhưng đủ làm ướt những dải khăn, những bức ảnh và những giọt nước mắt. Bốn chiếc quan tài được hạ xuống bốn ngôi mộ song song, đã được đào sẵn từ đêm. Khi nắm đất đầu tiên rơi xuống, mẹ Hùng thét lên: “Con ơi, lạnh lắm không? Mẹ xin lỗi con!” Bà Lan gọi tên Phong và Thảo, giọng lạc đi như trái tim đã ngừng đập: “Đừng để mẹ một mình, mẹ không sống nổi!”
Mưa vẫn rơi, cây cối cúi đầu trong lặng lẽ. Dưới lớp đất ẩm, bốn thiên thần nhỏ giờ đây yên nghỉ mãi mãi. Sau tang lễ, xóm Bình An chìm trong tĩnh lặng. Không còn tiếng cười rộn ràng sau giờ học, không còn tiếng xe đạp leng keng qua ngõ. Những người thân ngồi thẫn thờ, nhìn ra sân như chờ đợi một điều kỳ diệu sẽ không bao giờ đến.
Hùng, cậu bé hiền lành, từng dành tiền quà Tết để mua cho mẹ một chiếc nón lá mới. Mẹ Hùng ôm chiếc nón ấy mỗi đêm, nước mắt thấm đẫm. Trong bài văn cuối, Hùng viết: “Con muốn làm kỹ sư để xây cầu cho xóm, để mẹ không phải lội suối nữa.” Bài văn ấy giờ được ép cẩn thận, đặt bên di ảnh cậu.
Nam, cậu bé tinh nghịch, từng tự vẽ hình siêu nhân lên áo, bị mẹ la cả tháng. Nhưng em luôn hiếu thảo, mỗi tối đều giúp bà nội quét sân. Nam mơ trở thành nhà làm phim, quay lại những cảnh đẹp của xóm Bình An. Chiếc máy ảnh cũ của em còn lưu những bức ảnh mờ mờ, giờ chỉ là ký ức xa xôi.
Phong, anh trai của Thảo, trầm lặng nhưng trưởng thành. Dù mới lớp tám, cậu luôn nhường em bánh, chở em đi học dù trời mưa gió. Phong bơi rất giỏi, nhưng không thể chống lại dòng xoáy hung dữ. Trên bàn học của cậu, cuốn sách khoa học còn mở dở, với dòng chữ: “Dành cho Thảo đọc cuối tuần.” Mỗi lần nhìn thấy, bố mẹ cậu lặng đi.
Thảo, cô bé nhỏ nhất, luôn ngân nga những bài hát thiếu nhi. Chiếc ba lô hình chú mèo vẫn treo ở góc nhà, đôi giày vải xanh xinh xắn còn nguyên. Trong tấm thiệp tặng mẹ ngày 20/11, Thảo viết: “Con yêu mẹ như yêu hoa sen. Mẹ là ánh sáng của con.” Giờ mẹ Thảo ôm thiệp ấy mỗi đêm, như muốn giữ lại chút hơi ấm của con.
Sau thảm kịch, xóm Bình An không còn như trước. Trẻ em không còn ra sông chơi. Người lớn đi qua khúc sông ấy đều cúi đầu, như thể sợ làm phiền linh hồn bốn đứa trẻ. Dân làng góp tiền dựng một tấm bia đá nhỏ bên bờ sông, khắc dòng chữ: “Nơi đây, bốn thiên thần nhỏ đã ra đi mãi mãi. Hãy nhớ rằng dòng nước có thể dịu dàng nhưng cũng có thể tàn nhẫn.”
Ở trường làng, bốn cái tên vẫn còn trong sổ điểm danh. Bốn chiếc ghế trống trong mỗi buổi chào cờ. Cô giáo chủ nhiệm của Thảo nghẹn ngào: “Thảo từng nói muốn làm nhà thơ để viết về xóm làng. Giờ tôi không dám đọc thơ nữa.”
Hàng năm, vào ngày 20 tháng 6, dân làng tổ chức lễ cầu siêu bên sông. Họ thắp nhang, thả hoa sen trôi theo dòng nước, như gửi lời nhắn: “Chúng tôi mãi nhớ các em.”
Ở đâu đó trên cao, có lẽ Hùng, Nam, Phong và Thảo đang nô đùa, tiếng cười trong trẻo như những ngày hè năm ấy. Với những người ở lại, nỗi đau không bao giờ nguôi, nhưng họ học cách sống tiếp, mang theo ước mơ dang dở của bốn đứa trẻ.
Vĩnh biệt bốn thiên thần của xóm Bình An. Tiếng cười các em đã hòa vào gió, nỗi đau của cha mẹ đã hóa thành đá, nhưng ký ức về các em sẽ mãi trường tồn.
