“CҺết NҺaпҺ Đι.” Ngườι Mẹ Hȏп Mȇ 3 TҺáпg Và Cáι Bẫү VạcҺ Mặt Đứa Coп Trưởпg TҺam Lam
Ở một làng quê nhỏ ven sông Hồng, có một người phụ nữ tên Nguyễn Thị Hòa, đã ngoài bảy mươi tuổi. Chồng mất sớm, bà một tay nuôi ba người con khôn lớn: con trai trưởng Lâm, con gái thứ hai Lan, và cậu út Minh.
Suốt đời lam lũ, bà Hòa dành dụm được căn nhà ba gian và mảnh vườn rộng gần bốn sào ngay mặt đường. Những năm gần đây, đất ở quê bắt đầu tăng giá, có nhiều người ngỏ ý mua lại, số tiền có thể lên đến cả vài tỷ. Với người ngoài, đó là may mắn, nhưng với chính gia đình bà, nó lại âm thầm trở thành ngòi nổ bi kịch.
Một buổi chiều tháng Ba, sau khi đi chợ về, bà Hòa lên cơn đau tim rồi ngất lịm. Con cháu hốt hoảng đưa bà vào bệnh viện tỉnh. Các bác sĩ chẩn đoán bà bị nhồi máu cơ tim, phải cấp cứu gấp.
Sau mấy ngày giành giật với tử thần, bà vẫn hôn mê sâu. Tin dữ khiến cả nhà rối loạn. Người làng xôn xao bàn tán: “Chắc bà Hòa khó qua khỏi.”
Trong khi Lan và Minh thay nhau túc trực, cầu mong mẹ tỉnh lại, thì Lâm – con trai trưởng – lại có những tính toán khác.
Ngay khi bác sĩ nói khả năng hồi tỉnh thấp, Lâm đã gợi ý với hai em:
– “Mẹ mà đi thì cũng phải tính chuyện chia đất. Nhà đất to thế, không lẽ để hoang?”
Lan sững sờ:
– “Anh nói cái gì vậy? Mẹ còn sống đó, mới hôn mê thôi.”
Lâm nhún vai, giọng lạnh lùng:
– “Thì chuẩn bị trước. Chẳng lẽ đợi đến lúc tang gia bối rối mới ngồi tính toán à? Với lại, anh là con trưởng, dĩ nhiên anh phải giữ phần lớn, lo hương hỏa cho tổ tiên.”
Minh tức giận, gằn giọng:
– “Anh nói nghe vô lý. Đất mẹ cực khổ mới có. Sao anh vội vàng vậy?”
Nhưng Lâm gạt đi, trong đầu anh ta đã tính sẵn: nếu mẹ chết, anh sẽ chiếm căn nhà chính và ba sào đất mặt đường, còn lại mới chia cho hai em chút ít.
Điều Lâm không ngờ, là trong suốt ba tháng hôn mê, bà Hòa không hoàn toàn mất ý thức. Có những khoảnh khắc, bà nghe loáng thoáng tiếng con cái cãi vã, đặc biệt là những câu cay độc của Lâm:
– “Sống dai làm gì, chết nhanh đi cho con cái còn chia tài sản.”
Những lời đó như nhát dao cứa sâu vào tim người mẹ. Bà muốn mở mắt hét lên, nhưng cơ thể bất động. Nước mắt chảy ngược vào trong.
Trái ngược với sự lạnh lùng của Lâm, bà nghe rõ tiếng Lan ngồi khóc bên giường:
– “Mẹ ơi, mẹ cố gắng tỉnh lại. Con không cần đất, chỉ cần mẹ thôi.”
Và tiếng Minh run run:
– “Mẹ mà có chuyện gì, con không tha cho ai lợi dụng mẹ đâu.”
Chính những âm thanh ấy giúp bà gắng gượng, chiến đấu với tử thần suốt ba tháng trời.
Một sáng đầu hạ, khi ánh nắng chiếu vào cửa sổ bệnh viện, bà Hòa khẽ mở mắt. Y tá phát hiện kịp thời, gia đình được báo tin mừng. Lan và Minh mừng rỡ ôm nhau khóc. Lâm thì cũng cười, nhưng ánh mắt lộ vẻ sửng sốt pha lo lắng.
Bà Hòa được chuyển về nhà tĩnh dưỡng. Bên ngoài, ai cũng nghĩ bà yếu lắm rồi, khó sống thêm bao lâu. Nhưng trong lòng, bà nung nấu một kế hoạch: bà sẽ vạch mặt lòng tham của đứa con trưởng mà bà từng hết mực tin tưởng.
Bà âm thầm bàn bạc với Lan và Minh. Ban đầu hai người phản đối, sợ mẹ quá sức. Nhưng bà kiên quyết:
– “Nếu không làm rõ, sau này mẹ chết thật, anh con sẽ nuốt hết. Các con sẽ khổ suốt đời. Mẹ phải dạy nó một bài học.”
Một buổi chiều, tin “bà Hòa đột ngột qua đời” được Lan lan truyền ra xóm. Người ta vội vàng đến chia buồn. Trong căn nhà tối om, quan tài giả được dựng lên, khói nhang nghi ngút.
Lâm nghe tin, vội vàng chạy về. Thay vì đau buồn, anh ta lập tức gọi điện cho vợ:
– “Chuẩn bị giấy tờ đi. Đất nhà giờ là của mình rồi.”
Anh ta còn lén bàn với họ hàng:
– “Anh là con trưởng, lo hương khói. Căn nhà ba gian này phải thuộc về anh. Ai phản đối thì tự ra ngoài mà sống.”
Không biết rằng, sau tấm màn phía sau, bà Hòa cùng Lan và Minh đang lặng lẽ ghi âm toàn bộ.
Đúng lúc Lâm hí hửng ký vào bản giấy chia đất tự soạn, thì bất ngờ, nắp quan tài bật mở. Bà Hòa bước ra, dáng người gầy gò nhưng ánh mắt sáng quắc. Cả nhà sững sờ.
Lâm tái mặt, lắp bắp:
– “Mẹ… mẹ… mẹ còn sống?”
Bà Hòa nhìn thẳng vào con trai trưởng, giọng rắn rỏi:
– “Đúng, mẹ còn sống. Và mẹ đã nghe hết những gì con nói trong suốt ba tháng qua.”
Không khí trong nhà lặng như tờ. Người làng kéo đến càng lúc càng đông, ai nấy đều thì thầm chỉ trỏ.
Bà rút chiếc máy ghi âm, bật lại đoạn giọng Lâm nói: “Sống dai làm gì, chết nhanh đi cho con cái còn chia tài sản.”
Tiếng nói vang vọng giữa gian nhà, khiến Lâm cúi gằm mặt, mồ hôi rịn ra như tắm.
Bà Hòa không kìm được, bật khóc:
– “Con ơi, mẹ cực khổ nuôi con, hy sinh tất cả cho con học hành, dựng vợ gả chồng. Vậy mà con mong mẹ chết để chiếm đất. Mẹ thà không có gì, còn hơn nuôi một đứa con bất hiếu.”
Người làng ai cũng căm phẫn, kẻ chép miệng, người lắc đầu. Lâm quỳ xuống, nước mắt ròng ròng xin tha:
– “Mẹ, con sai rồi. Con chỉ nhất thời hồ đồ. Xin mẹ tha cho con.”
Nhưng bà Hòa lắc đầu, quay đi. Bà tuyên bố trước mặt mọi người:
– “Từ hôm nay, căn nhà và mảnh đất này, mẹ sẽ giao cho Lan và Minh quản lý. Còn con, nếu thật lòng hối cải, hãy tự mình làm lại. Mẹ không ruồng bỏ, nhưng mẹ sẽ không để con chạm đến tài sản nữa.”
Sau vụ đó, Lâm mất mặt với cả họ hàng và dân làng. Vợ con anh cũng xấu hổ, nhiều ngày không dám ra khỏi nhà. Lan và Minh tiếp tục chăm sóc mẹ, trong khi Lâm phải đi làm thuê xa quê, dần dần tự thay đổi.
Bà Hòa sau biến cố, sức khỏe yếu đi, nhưng tinh thần nhẹ nhõm. Bà biết mình đã làm đúng. Đó không chỉ là bài học cho Lâm, mà còn là lời cảnh tỉnh cho bao gia đình khác:
Tài sản có thể chia, nhưng tình nghĩa không thể cân đo. Tham lam chỉ dẫn đến bi kịch, còn hiếu thảo mới giữ được phúc lâu bền.
Trong căn nhà ba gian, khói hương vẫn nghi ngút mỗi chiều. Nhưng giờ đây, người mẹ già có thể yên lòng, bởi ít nhất bà đã nhìn thấy rõ bộ mặt thật của con trai, và đã kịp trao lại bài học đắt giá trước khi nhắm mắt xuôi tay thật sự.
