44 NĂM LƯU LẠC, ÔNG LÃO 65 TUỔI TRỞ VỀ – VÀ CÚ SỐC KHI NGÔI NHÀ TỔ BỊ BIẾN THÀNH… CHUỒNG BÒ
Bốn mươi bốn năm — một quãng đời quá dài để một người rời quê trong nỗi sợ hãi, rồi sống lay lắt nơi đất khách, đến khi trở về chỉ còn lại mái tóc bạc phơ, đôi tay run run và trái tim chất đầy day dứt.
Ông Lâm, 65 tuổi, xuống xe khách trước đầu làng khi trời còn lấp loáng nắng chiều. Ông đứng thật lâu, nhìn con đường đất đỏ chạy dọc theo hàng tre ngả bóng xuống mặt đất. Ngày ông rời đi, con đường này còn nhỏ, chỉ đủ cho một chiếc xe ngựa đi qua. Nay đã rộng hơn, nhiều nhà tầng mọc lên, những khuôn mặt mới xuất hiện. Nhưng đâu đó, ông vẫn nhận ra vài nét quen thuộc: cái bến nước đầu làng, cây đa cổ thụ và tiếng chim chiều ríu rít.
Trong tay ông chỉ có chiếc vali nhỏ, vài bộ áo quần, ít thuốc men và cuốn album ảnh cũ kỹ — thứ duy nhất còn lại từ cuộc đời trước ngày vượt biên. Những tấm ảnh đã ố vàng, mép giấy bong tróc, nhưng từng hình bóng ba mẹ ông vẫn hiện lên rõ ràng mỗi lần ông mở ra.
Ông hít một hơi thật sâu, như muốn kéo trọn cả mùi đất quê vào lồng ngực.
“Mẹ ơi… con về rồi.”
Ông bước từng bước về cuối xóm, nơi ngôi nhà của gia đình từng nằm. Ngày vượt biên, ông chỉ kịp gửi lời trông nom lại cho người hàng xóm. Rồi ông đi, mang theo nỗi sợ, mang theo hy vọng đổi đời, và cũng mang theo mặc cảm bỏ lại cha mẹ già. Bốn mươi bốn năm, ông chẳng có cơ hội quay về — cũng chẳng ai biết ông còn sống hay chết giữa biển khơi.
Nhưng rồi…
Khi đứng trước cổng nhà cũ, ông Lâm chết lặng.
Cổng gạch ngày xưa cha ông xây đã đổ sập một nửa, trơ lại vài viên gạch loang lổ.
Bức tường từng được quét vôi trắng nay chẳng còn nhận ra màu sắc.
Sân nhà lấm lem phân bò, phân trâu, mùi hôi bốc lên nồng nặc khiến ông phải bịt mũi.
Bộ bàn trà bằng xi măng — nơi cha ông từng ngồi đọc báo mỗi buổi sáng — đã biến mất, thay vào đó là những máng ăn cho gia súc treo lủng lẳng dưới mái hiên.
Ông lùi lại một bước, tim co thắt.
Ngay chính giữa sân, đóng trên cọc gỗ là một tấm biển đỏ chói, chữ lớn như thách thức:
“ĐẤT TÔI. CẤM XÂM PHẠM.”
Ông Lâm run người.
Đây… đây chẳng phải nhà ông sao?
Cha ông để lại, là gia tài duy nhất của gia đình…
Sao bây giờ lại thành đất của người khác?
Sao lại biến thành… chuồng bò?
Ông bước vào thêm vài bước, vừa đau vừa tức. Vừa lúc đó, một giọng nói thô lỗ vang lên sau lưng:
— “Ê! Ông kia! Ai cho ông vào? Đây là đất của tôi. Không thấy biển à?”
Ông lão quay lại.
Một người đàn ông vâm váp, xăm trổ đầy tay, mắt trợn trắng, tay cầm roi điện bước ra. Hắn khoảng bốn mươi, nhưng gương mặt dữ tợn khiến hắn trông già hơn nhiều.
— “Nhà… nhà này là của ba mẹ tôi…” — ông Lâm nói, giọng run nhưng vẫn giữ bình tĩnh.
Gã cười lớn, giọng khinh khỉnh:
— “Ba mẹ ông? Nhà này tôi mua lại từ người khác lâu rồi! Giờ là chuồng bò của tôi. Ông còn đứng đây, tôi đuổi!”
Ông Lâm nghẹn lại:
— “Mua lại? Ai bán…?”
Gã phẩy tay:
— “Không biết, không quan tâm. Trên giấy tờ giờ đứng tên tôi. Vậy là xong. Giờ biến khỏi đây.”
Nói xong, hắn đá vào cái xô thiếc khiến nó lăn lóc vào chân ông Lâm.
Ông lùi lại, nước mắt tự lúc nào đã ứa ra.
Không phải vì sợ.
Mà vì đau.
Đau đến thấu tim.
Ngôi nhà tuổi thơ…
Mái hiên nơi mẹ ông từng phơi lúa…
Căn bếp nơi mùi cơm khê ngày nào ông còn nhớ…
Tất cả đã không còn.
Chỉ còn lại chuồng bò và một gã côn đồ tuyên bố: “Đất của tôi.”
Ông quay đi, nhưng chân ông run đến mức suýt ngã.
Ông tựa vào gốc mít trước nhà, gốc cây mà ngày xưa ông và ba từng trồng. Nay nó vẫn đứng đó — to lớn, vững chãi — nhưng cảnh vật xung quanh thì đã thay đổi đến xót xa.
Cả buổi chiều hôm đó, ông không vào lại nhà nữa.
Ông chỉ ngồi ở gốc mít, nhìn vào khoảng sân nhơ nhuốc ấy, như nhìn vào vết thương đang bị xát muối.
Đến tối, người trong làng bắt đầu xì xào:
— “Hình như ông Lâm về kìa…”
— “Ông ấy còn sống sao?”
— “Cha mẹ ông ấy chết vì buồn đó…”
Nhưng không ai dám lại gần… vì giờ đất ấy thuộc quản lý của Trọng “Bò” — tên côn đồ khét tiếng trong vùng, chuyên chiếm đất, hù dọa, đánh người.
Ông Lâm ngủ lại nhà một người bà con xa. Cả đêm ông không nhắm mắt được.
Hình ảnh cha mẹ, hình ảnh nhà cũ, và cả gương mặt hung hăng của tên Trọng cứ xen vào nhau.
Nhưng ông không biết rằng…
Chỉ ba ngày sau, toàn bộ số phận của mảnh đất — và của cả tên Trọng “Bò” — sẽ thay đổi hoàn toàn. Và cú xoay chuyển đó bắt đầu từ chính một câu nói ông buột miệng thốt lên khi nhìn tấm ảnh cũ của cha mẹ…
